Türki Cumhuriyetler, genellikle Orta Asya veya Kafkasya’da yer alan ve tarih boyunca Türk kültürüne ve diline bağlı olan bağımsız ülkeler ve cumhuriyetlerdir. Bu cumhuriyetler, Türkiye’nin güneydoğusundan başlayarak doğuya doğru ilerleyen coğrafi bir bölgeyi kapsarlar.
Türki Cumhuriyetlerin kökenleri, tarihsel olarak Orta Asya’da kurulmuş olan büyük Türk imparatorluklarına dayanır. Bu imparatorluklar arasında Göktürk Kağanlığı, Uygur Kağanlığı, Karahanlılar, Gazneliler ve Selçuklu Devleti gibi önemli siyasi güçler yer alır.
Sovyetler Birliği döneminde (1922-1991), bu bölgede yer alan çeşitli cumhuriyetler Sovyetler Birliği’nin parçası haline geldi. Ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, bu cumhuriyetler bağımsızlıklarını ilan ettiler ve Türk kültürüne, diline ve tarihine dayanan ulus devletler olarak kendi yollarına gittiler.
Türki Cumhuriyetler şunları içerir:
- Kazakistan
- Kırgızistan
- Özbekistan
- Türkmenistan
- Tacikistan
- Azerbaycan
Bunlar, Orta Asya’da bulunan Türki Cumhuriyetlerdir. Ancak Kafkasya’da da Türk kökenli ülkeler vardır ve bu ülkeler de bazen Türki Cumhuriyetler olarak anılır. Kafkasya’da yer alan Türki Cumhuriyetlerden bazıları:
- Azerbaycan (hem Orta Asya’da hem de Kafkasya’da yer alır)
- Gürcistan (Gürcüce konuşan bir ülke olsa da, Türkiye ile kültürel bağları vardır ve bazen Türki Cumhuriyetler arasında sayılır.)
Bu ülkeler, benzer tarihler ve kültürel bağlar nedeniyle “Türki” olarak adlandırılır ve genellikle Türkiye ile işbirliği ve yakın ilişkiler geliştirirler.
